Paweł Bobołowicz – reporter, absolwent Wydziału Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Od ponad 20 lat zajmuje się współpracą polsko-ukraińską. Od 2013 roku jest korespondentem Mediów Wnet na Ukrainie.
W 2014 roku otrzymał wyróżnienie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za relacje z Majdanu, na którym był obecny od początku wydarzeń. Rok później został nagrodzony przez SDP nagrodą imienia Kazimierza Dziewanowskiego.
Rocznik 1972. Mieszka w Kijowie. | Fot. Jan Brewczyński/Radio Wnet
Pomnik ofiar ukraińskich nacjonalistów na cmentarzu w Ostrówkach na Wołyniu
Powiedział Gość audycji, Witold Szabłowski, polski dziennikarz i reportażysta.
Paweł Bobołowicz rozmawia z Gościem na temat jego książki „Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia” poświęconą Ukraińcom ratującym Polaków na Wołyniu, a także jego wieloletnim badaniom tego co w 1943 r. wydarzyło się na Wołyniu.
Witold Szabłowski:
To, że traktujemy wszystkich Ukraińców wrzucając do jednego worka jako sprawców mordów, to myślę, że to jest bardzo duży błąd, ponieważ bardzo wielu Ukraińców, przede wszystkim Ukraińcy na Wołyniu, w dużej większości zachowali się po prostu obojętnie. Nawet nie tyle obojętnie. Po prostu chcieli przeżyć. Wiedzieli, że się dzieje rzecz straszna i naturalnym instynktem była próba przetrwania. Była część, która się rzeczywiście do banderowców przyłączyła. Byli tacy, którzy mieli z tego korzyści majątkowe, którzy później się po prostu na tych Polakach, na ich ziemi bogacili. Ale była też grupa, która ryzykując absolutnie wszystkim, bo banderowcy od Niemców widzieli, co Niemcy robią z ludźmi ukrywającym Żydów i dokładnie ten schemat zastosowali wobec Ukraińców, którzy próbowali im przeszkadzać w zabijaniu Polaków.
Dmytro Antoniuk, kijowski korespondent Radia Wnet:
Panie Witoldzie serdecznie dziękuję za to co Pan robi. Ja jako Ukrainiec nie pochodzę z Wołynia. Nie mam także korzeni z Galicji, ale uważam, że jako Ukrainiec, mogę wypowiedzieć od Ukraińców słowa podziękowania dla Pana za to, co Pan robi.
Historyk naświetla perspektywę historyczną wydarzeń na Wołyniu oraz mówi o możliwych sposobach dyskusji między Polską i Ukrainą w tej sprawie.
Wysłuchaj całej audycji już teraz!
Jeżeli zakaz ekshumacji ofiar Rzezi Wołyńskiej nie zostanie zdjęty to będzie porażka obchodów 80. rocznicy Krwawej Niedzieli na Wołyniu – mówi prof. Grzegorz Motyka.
Fragment muralu upamiętniającego ludobójstwo na Wołyniu /Warszawa ul Młynarska/ autor: Mikołaj Ostaszewski
Musimy z Ukraińcami rozmawiać z dużą wrażliwością, bez złości. Zmierzenie się ze złem dokonanym przez rodaków jest dla nich bardzo trudne – mówi wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska.
Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska mówi o swoim pobycie na Wołyniu celem upamiętnienia zbrodni dokonanej przez ukraińskich nacjonalistów w 1943 roku.
Przez lata ludzie na tych terenach żyli ze sobą w zgodzie. Do tych dramatycznych wydarzeń doszło nagle. Bez modlitwy nie da się z tym zmierzyć.
Rozmówczyni Pawła Bobołowicza uwypukla postawę tych Ukraińców, którzy próbowali powstrzymać dokonywane na Polakach mordy. Jak wskazuje, ich postawa może być fundamentem pełnego pojednania między naszymi narodami.
Dr Leon Popko ocenia, że łuckie obchody z udziałem prezydentów Polski i Ukrainy są dobrym krokiem w stronę godnego upamiętnienia zbrodni wołyńskiej. Jak podkreśla, należy dążyć do jak najszybszego rozpoczęcia ekshumacji i przygotowań do godnego pochówku ofiar.
Od 30 lat słyszę od Ukraińców że czas jest nieodpowiedni. Wojna nie jest żadnym usprawiedliwieniem.
Prof. Walenty Bałuk podkreśla, że do momentu zakończenia wojny nie jest możliwa akcesja Ukrainy do NATO. Ocenia, że istnieje szansa na udzielenie Ukrainie twardych gwarancji bezpieczeństwa podczas szczytu Sojuszu w Wilnie.
Pomnik „Pamięci Mieszkańców Ostrówek i Woli Ostrowieckiej pomordowanych w sierpniu 1943 r.”, fot.: Piotra Mateusz Bobołowicz
Powiedział Gość Programu Wschodniego, Rafał Dzięciołowski, prezes Fundacji Solidarności Międzynarodowej.
Gość Pawła Bobołowicza, prowadzącego dziś audycję z Warszawy, dodał:
Nikt nie zapomniał o ofiarach. Mówię to z absolutną odpowiedzialnością. Dotyczy to zarówno pana Prezydenta, jak i rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Jestem absolutnie przekonany, że rząd Prawa i Sprawiedliwości zrobił mnóstwo działań i podjął tysiące inicjatyw zmierzających do tego, żeby doprowadzić do sytuacji, w której, i tu wypada się zgodzić z księdzem Tadeuszem Isakowiczem-Zaleskim, co jest kluczowe dla porozumienia polsko ukraińskiego, czyli ekshumacji, które zostały wreszcie uruchomione.
Wczoraj, w piątek 7 lipca odbyło się w Archikatedrze Warszawskiej, Nabożeństwo Przebaczenia i Pojednania w ramach kościelnych obchodów 80. rocznicy rzezi wołyńskiej. W nabożeństwie wzięli udział przedstawiciele Kościoła katolickiego w Polsce, Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego i Kościoła Rzymskokatolickiego w Ukrainie. Podczas uroczystości zostało podpisane wspólne orędzie. Kilkanaście osób przed katedrą protestowało z transparentami dotyczącymi rzezi wołyńskiej. Wśród nich był ksiądz Isakowicz-Zaleski, z którym przy samych drzwiach katedry porozmawiał Paweł Bobołowicz.
Tadeusz Isakowicz-Zaleski:
Premier nie dotrzymuje od ośmiu lat postanowień, obietnic wyborczych. Również pan Andrzej Duda, bo nie chodzi o postawienie krzyża, który na drugi dzień zniknie, tylko o ekshumację i pochowanie ofiar. Rząd Polski daje wszystko Ukraińcom, co tylko chcą. Przyjął półtora miliona uchodźców. Ja jestem za tym, że przyjął, daje broń, daje pieniądze i powinien za to domagać się pochówku ofiar…
Paweł Bobołowicz prezentuję nagraną rozmowę z Panią Haliną Sulik, wdową po Anatolu Suliku, który w przeszłości, jeżdżąc rowerem po Wołyniu, katalogował polskie groby. Dziś o pamięć o Polakach z tych ziem dba jego Halina Sulik:
On pracował na Poczcie i jeździł po całej okolicy. Gdy miał 3 albo 4 godziny przerwy, po pożyczał rowerek, lub brał go ze sobą i wszędzie jeździł. Dopytywał się ludzi: czy tu mieszkali Polacy? On tym po prostu żył. Zrobił inwentaryzację 84 cmentarzy. Pracowałam z nim na sześciu dużych cmentarzach z tych 84. Na niedużych syn z nim mógł pracować, ponieważ na dużych takich jak w Brodach czy też w Równym, milicja się czepiała, bo to syn pracował, a ze mną jemu było dobrze pracować. Mierzyliśmy, czyściliśmy i remontowaliśmy te nagrobki.
Kapliczka, Wołyń lipiec 2023, fot.: Piotr Mateusz Bobołowicz
Olga Siemaszko, szefowa Białoruskiej Redakcji Radia Wnet, przedstawiła najważniejsze informacje z Białorusi, także rozmawiała z Pawłem Bobołowicze i Rafałem Dzięciołowskim, o tym, że 4 lipca białoruski sąd uznał Białoruską Redakcję Radia Wnet i portal RadioUnet.fm (Радыё Ўнет), organizację ekstremistyczną, za przynależność, do której grozi 8 lat pozbawienia wolności
Wysłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!
Pomnik ofiar ukraińskich nacjonalistów na cmentarzu w Ostrówkach na Wołyniu
Dziennikarz Radia Wnet prezentuje materiały nagrane podczas niedawnej wyprawy reporterskiej na Wołyń.
Paweł i Piotr Mateusz Bobołowiczowie przybliżyli w audycji historię nieistniejącej już wsi Ostrówki. Opowiadają także o swojej wizycie w tym doszczętnie zniszczonym miejscu.
Dziennikarzem nakreślili też historię swojej rodziny, której członkowie także są ofiarami rzezi wołyńskiej.
W trakcie audycji można także odsłuchać nagranie rozmowy z mieszkańcem okolic wsi Ostrówek i Polką z rodziny, która żyła na tych terenach oraz relację na temat pobytu naszych dziennikarzy w Kamieniu Koszyrskim.
Pomnik ofiar ukraińskich nacjonalistów na cmentarzu w Ostrówkach na Wołyniu
Każdy człowiek ma prawo do godnego pochówku – mówi towarzyszący szefowi polskiego rządu na uroczystościach w Ostrówku ks. Jan Buras.
Ksiądz Jan Buras, proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej w Lubomlu relacjonuje przebieg uroczystości upamiętniającej ofiary zbrodni wołyńskiej w Ostrówkach. W ceremonii uczestniczył premier Mateusz Morawiecki. Duchowny dzieli się swoim doświadczeniem uczestnictwa w ekshumacjach ofiar. Podkreśla, że najważniejszą do przeprowadzenia sprawą jest godne pochowanie ich wszystkich. Jak wskazuje, relacje polsko-ukraińskie na poziomie czysto ludzkim są dzisiaj bardzo dobre. Dodaje, że:
Mamy świadomość, że wśród Ukraińców było wielu ludzi, którzy ostrzegali polskich sąsiadów. Wielu Ukraińców dzisiaj odcina się od antypolskich działań UPA.
Dmytro Antoniuk przypomina zeszłoroczną akcję sprzątania miejsc pamięci ofiar zbrodni wołyńskiej. Przyznaje, że trudno będzie doprowadzić do pełnego pojednania polsko-ukraińskiego, ze względu na ogromną różnicę w postrzeganiu Ukraińskiej Powstańczej Armii w obu społeczeństwach.
Lwowskie budynki zniszczone w efekcie rosyjskiego ostrzału | fot. Twitter ZelenskyyUA
W nocy rosyjska rakieta Kalibr trafiła w budynek mieszkalny we Lwowie. Nie żyją 4 osoby, 34 są ranne. Akcja ratunkowa wciąż trwa i liczba ofiar może się zwiększyć.
W wyniku nocnego ostrzału uszkodzonych zostało około 30 budynków cywilnych i 50 samochodów. Większość rakiet została zestrzelona przez obronę przeciwlotniczą, jednak jedna z nich trafiła w budynek mieszkalny w okolicach Parku Stryjskiego – budynek, który przed II wojną światową pełnił rolę wojskową – mieszkali tam kadeci. Ze Lwowa o ataku opowiada Artur Żak.
Gościem Pawła Bobołowicza w warszawskim studiu jest Jakub Stasiak, którego korespondencje z Donbasu są dobrze znane słuchaczom Radia Wnet. Jakub Stasiak wraca na wschód Ukrainy, gdzie będzie kontynuować działalność wolontariacką i ratunkową – dostarczanie pomocy humanitarnej i ewakuację ludności cywilnej.
Zniszczenia wojenne w Kramatorsku / Fot. Wojciech Jankowski, Radio Wnet
Na skutek ataku śmierć poniosła m.in. Wiktoria Amelina, pochodząca ze Lwowa pisarka.
Artur Żak i Paweł Bobołowicz nakreślają okoliczności ataku na pizzerię w Kramatorsku. To kolejna rosyjska zbrodnia wojenna na terytorium Ukrainy. Pomimo, iż zaatakowany został cel cywilny, minister spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej stwierdził: Zginęli zachodni generałowie i instruktorzy z żołnierzami. To wina Ukrainy. Jeśli znajdziemy takie zgromadzenia, jak to, które miało miejsce pewnego dnia w Kramatorsku, zniszczymy je, ponieważ są to ludzie, którzy wypowiedzieli nam wojnę.
Olga Siemaszko omawia doniesienia na temat rozmieszczenia broni jądrowej na Białorusi. Mówi też o dniu niepodległości Białorusi i orędziu Łukaszenki.
O. Aleksander, franciszkanin mówi o trudnym położeniu kościoła katolickiego na Ukrainie. Wskazuje, że poważnym problemem są coraz częstsze odejście na łono któregoś z odłamów protestantyzmu.
W poniedziałek z niezapowiedzianą wizytą przebywał w Kijowie prezydent Andrzej Duda. Odbyło się spotkanie z Wołodymyrem Zełeńskim i prezydentem Gitanasem Neusedą, który również przybył do stolicy Ukrainy. WJ był w trakcie konferencji prasowej. Andrzej Duda wymienił zagadnienia omawiane w trakcie spotkanie głów państw Trójkąta Lubelskiego. Niezależna – niezależnej. Pod takim hasłem wystąpił w Kijowie zespół Taraka z okazji Dnia Konstytucji Ukrainy. Koncert zorganizował Instytut Polski w Kijowie. Wojciech Jankowski był na miejscu i nagrał rozmowę z dyrektorem Instytutu Polskiego w Kijowie, Robertem Czyżewskim. Tydzień temu pojawiła się informacja o zabójstwie dwóch ukraińskich nastolatków w okupowanym Berdiańsku. Co więcej, tym razem okupacyjne „władze” miasta tego nie ukrywały, ale same przyznały się do zbrodni, nazywając dzieci terrorystami, a ich zabójstwo – likwidacją. Przed śmiercią jednemu z chłopców udało się nagrać wideo.
„Chyba dwóch. To jest śmierć, chłopcy. Żegnajcie! Chwała Ukrainie!”. To chyba ostatnie słowa Tigrana Oganisiana – etnicznego Ormianina, którego najbardziej interesowała historia Ukrainy. Wraz ze swoim przyjacielem Mykytą Changanowem prawdopodobnie stawiali opór okupantom przed śmiercią. Mieli zaledwie 16 lat.
Medialna Inicjatywa Praw Człowieka od prawie roku zajmuje się sprawą nastolatków – prześladowanych przez okupantów za „działalność antyrosyjską”. Analityk organizacji Anastazja Pantelejewa w wywiadzie udzielonym naszej koleżance Darii Hordijko opowiedziała historię chłopców. Chłopcy nie zostali jeszcze pochowani, ciała nie zostały wydane rodzicom. Okupanci wywieźli ich do Melitopola – rzekomo na badania. Obrońcy praw człowieka podejrzewają, że robi się to w celu ukrycia faktu, że chłopcy zostali zabici celnymi strzałami snajperów.
Audycję prowadzi Paweł Bobołowicz.
Wysłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!
Islam Belokiev, żołnierz Batalionu im. Szejka Mansura | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Islam Belokiev, żołnierz Batalionu im. Szejka Mansura mówi o walce Czeczenów po stronie Ukrainy i kryzysie migracyjnym na granicy polsko-białoruskiej.
Gość Pawła Bobołowicza opowiada o czeczeńskiej walce przeciwko Rosji i analizuje ostatnie wydarzenia w Federacji Rosyjskiej wokół buntu Prigożyna i możliwych konsekwencji dla Polski.
Wojciech Jankowski z Kijowa relacjonuje wczorajszy szczyt Trójkąta Lubelskiego. Prezydenci Polski i Litwy spotkali się w stolicy Ukrainy z Wołodymyrem Zełeńskim.
