Kiedy w 1991 r. utworzona została Grupa Wyszehradzka (zwana też wtedy Trójkątem Wyszehradzkim), raczej nikt o Międzymorzu nie myślał. Była to inicjatywa przedintegracyjnej współpracy trzech postkomunistycznych państw, kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej – Polski, Węgier i Czechosłowacji. Po „aksamitnym rozwodzie” stała się porozumieniem czterech państw, zwanym też Wyszehradzką Czwórką czy też grupą V4. Przed wejściem do UE chodziło o współpracę we wchodzeniu do UE a nawet bardziej o nie przeszkadzanie sobie w tym procesie. Po wejściu do UE, grupa V4 zaczęła wydawać się zbędna.
Czytaj także:
Jednak w polityce zagranicznej jest tak, że efekty pewnych działań widzimy dopiero po latach.
Z upływem lat Grupa Wyszehradzka stała się osią dyplomatycznej współpracy czterech środkowoeuropejskich państw. Po wejściu naszych krajów do UE nie zanikła, ale wręcz przeciwnie, zaczęła zwiększać swoje znaczenie. To jest coś więcej niż suma wszystkich czterech dyplomacji. V4 jest istotna dla Polski ale myślę, że dla mniejszych państw ma jeszcze większe znaczenie. Myślę, że gdyby nie grupa V4 to nikt by nie liczył się z dyplomacją takiego małego i nowego państwa jak Słowacja. W jakimś sensie Grupa Wyszehradzka stała się głosem Międzymorza czyli państw, leżących w rosyjsko-niemieckich kleszczach, które samodzielnie nie mają istotnego wpływu na geopolitykę. Bardzo ważne jest więc wspólne działanie. Nie we wszystkich sprawach udało się wypracować consensus, ale tam gdzie on jest, wszyscy się z nami liczą. Tam gdzie jesteśmy zgodni, możemy osiągnąć wiele. Zgoda buduje, niezgoda rujnuje.
Czytaj także:
Powojenna Emigracja a Międzymorze – doktryna ULB Mieroszewskiego i Giedroycia
Grupa Wyszehradzka stale występuje w tym samym składzie i nie przyjmuje nowych członków. I chyba tak być powinno, bo składu dobrze grającego zespołu się nie zmienia. Nie oznacza to jednak, że jest zamknięta w sobie. Współpracuje z innymi państwami Europy Środkowo-Wschodniej w formule „V4 PLUS”. Często owocami działań V4 PLUS są trwałe i ważne dla regionu inicjatywy jak Trójmorze. Uważam, że bardzo istotne są rozmowy V4 PLUS Ukraina. Niestety, do tej pory nie wynikło z tego wiele konkretów ale mam nadzieję, że po wojnie wszystko ruszy pełną parą.
Klaudiusz Wesołek
