Na zaproszenie Instytutu im. Romana Rybarskiego przyjechali do Polski oficerowie armii ukraińskiej, weterani ATO (operacji antyterrorystycznej w Donbasie), reprezentujący jednocześnie organizacje: Stowarzyszenie Żołnierzy ATO (UNA-UNSO i powołanego niedawno ukraińskiego stowarzyszenia „Międzymorze-Intermarium” im. Symona Petlury.
W zorganizowanej przez eksperta Instytutu dr. Rafała Ciołka konferencji, która odbyła się 22 czerwca br. w gmachu Politechniki Warszawskiej, wypowiadali się Mariusz Patey – dyrektor Instytutu, porucznik Ihor Mazur, kapitan Ołeksandr Uszynskij i podpułkownik Oleh Uminskij. Dyskutanci przyznali, że dziś, mimo trudnej historii między Polską a Ukrainą, nie ma krytycznych, niemożliwych do przezwyciężenia różnic interesów, są natomiast olbrzymie pokłady niewykorzystanych synergii współpracy.
We współczesnym społeczeństwie ukraińskim jest zgoda na budowanie demokratycznego państwa prawa i przekierowanie polityki na integrację z krajami europejskimi, w tym z Polską.
Pan Ihor Mazur, legendarny działacz UNA-UNSO, zaangażowany obecnie w tworzenie stowarzyszenia Międzymorze-Intermarium im. Symona Petlury przyznał, że relacje polsko-ukraińskie trzeba budować na prawdzie i w oparciu o zasady, które wykluczają z panteonów narodowych tych bojowników o niepodległość, którzy zabijali kobiety dzieci i popełniali zbrodnie wojenne.
Odczytał oświadczenie, które wszyscy uczestnicy podpisali, a które warto przytoczyć w całości:
„Odnosząc się do historii najnowszej, uważamy, że w Panteonie Narodowym mogą znaleźć miejsce ci bojownicy walczący o wolność i
niepodległość naszego kraju, którzy nie mordowali dzieci, kobiet, starców, nie popełniali zbrodni na ludności cywilnej.
Współcześnie chcemy budować demokratyczne państwo prawa, a nie dyktatury czerwone, brunatne czy jakiekolwiek inne.
Jesteśmy otwarci na współpracę ze wszystkimi, którzy szanują nasze prawo do wyboru swojej drogi rozwoju.
Stoimy na stanowisku nienaruszalności granic i integralności terytorialnej państw, z którymi graniczymy.
Szanujemy prawa obywatelskie, prawa mniejszości w duchu Konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości.
Chcielibyśmy, aby stosunki między państwami w naszym regionie były oparte na pokojowej koegzystencji i wzajemnie korzystnej współpracy.
Tego samego oczekujemy od naszych sąsiadów.
Nigdy więcej wojny, nigdy więcej cierpień…”
Mariusz Patey zauważył, że Ukraina ma wystarczającą ilość bohaterów, którzy nie budzą kontrowersji i mogą wspierać ważną dla kraju prowadzącego wojnę politykę historyczną. Ważne by podjąć wysiłek, aby pamięć o nich była obecna w społeczeństwie. W Polsce wiedza o współczesnej Ukrainie jest niestety niedostateczna i przesłonięta bolesną historią.
Patrząc w przyszłość, dla naszych narodów ważne jest, by uruchomić olbrzymi potencjał gospodarczy drzemiący w regionie między Morzem Czarnym, Bałtykiem a Adriatykiem. Położenie geograficzne, jak i kapitał ludzki skłaniają do wniosków, że nie musimy być zawsze tą biedniejszą częścią Europy.
Strony stwierdziły, że projekt Międzymorza ma sens nie jako substytut działających dotychczas organizacji państw (na przykład NATO) czy konkurencja dla nich, ale jako ważny komponent bezpieczeństwa i współpracy gospodarczej stabilizujący cały region i zwiększający jego konkurencyjność.
W piątek 23 czerwca delegacje Stowarzyszenia Żołnierzy ATO, UNA-UNSO i powołanego niedawno ukraińskiego stowarzyszenia „Międzymorze” złożyły kwiaty pod pomnikiem ofiar Rzezi Wołyńskiej na warszawskim Żoliborzu.
W skład delegacji wchodzili porucznik Ihor Mazur, kapitan Ołeksandr Uszynskij, podpułkownik Oleh Uminskij – weterani wojny na wschodzie Ukrainy. Dzień później delegacja udała się na cmentarz prawosławny w Warszawie, by oddać hołd Markowi Bezruczce, generałowi Ukraińskiej Republiki Ludowej, który dowodził obroną Zamościa przed bolszewikami w 1920 roku.
