Kraków, 8 I 2018. Uroczystości z udziałem Prezesa IPN, przedstawicieli wojewody małopolskiego i środowisk patriotycznych

Odsłonięcie tablicy ofiar tzw. Akcji Polskiej – sowieckiej eksterminacji w latach 1937-1938 111 000 Polaków. Pogrzeb działacza niepodległościowego Piotra Boronia odznaczonego Krzyżem Kawalerskim OOP.

Pomimo fatalnej pogody, dającej się we znaki mokrym śniegiem i wilgocią, 8 stycznia w Krakowie odbyły się dwie uroczystości.

W samo południe pod Wzgórzem Wawelskim (plac ojca Adama Studzińskiego, na którym umiejscowiony jest Krzyż Katyński) nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej, poświęconej rocznicy przeprowadzenia przez NKWD tzw. Akcji Polskiej. W latach 1937–1938 na rozkaz Stalina szef sowieckiej bezpieki Nikołaj Jeżow dokonał eksterminacji ponad 111 tysięcy Polaków, których rozstrzelano strzałem w tył głowy. Represje przetoczyły się po całej sowieckiej Ukrainie, Białorusi, a także innych regionach ZSRS. Warto dodać, iż niewiele wcześniej, bo w roku 1936, parędziesiąt tysięcy Polaków zostało wywiezionych ze zlikwidowanego w 1935 roku autonomicznego Rejonu im. Marchlewskiego na Żytomierszczyźnie – na stepy północnego Kazachstanu.

Uroczystość odsłonięcia tablicy ofiar tzw. Akcji Polskiej | Fot. P. Hlebowicz

Tablicę odsłonił obecny na uroczystości Prezes IPN Jarosław Szarek wraz wicewojewodą Małopolski, Józefem Gawronem, a poświęcił ją biskup krakowski Jan Szkodoń. W uroczystości uczestniczyły środowiska patriotyczne, wojsko oraz przedstawiciele młodzieży z XLIV Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Stanisława Konarskiego w Krakowie. Jej to właśnie dr Szarek powierzył symboliczną opiekę nad tablicą.

Po odsłonięciu tablicy część uczestników uroczystości udała się na odległy cmentarz w Prokocimiu, by pożegnać znanego działacza niepodległościowego, Piotra Marię Boronia, zmarłego 28 grudnia 2017 roku w wieku 62 lat. Pogrzeb odbył się o godzinie 14.00 przy asyście wojska, środowisk niepodległościowych, przyjaciół i kolegów Piotra. I tutaj obecny był Prezes IPN dr Jarosław Szarek, a także wojewoda małopolski – Piotr Ćwik, przedstawiciel Prezydenta RP oraz wiceminister, szef Służby Celnej Marian Banaś. Prezydent Andrzej Duda ma odznaczyć Piotra Marię Boronia pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Oddział wojskowy oddał trzy pożegnalne salwy, a orkiestra wojskowa odegrała parę patriotycznych utworów, w tym marsz Pierwszej Brygady.

Pogrzeb Piotra Boronia | Fot. P. Hlebowicz

Piotr Maria Boroń był zadeklarowanym piłsudczykiem, stale inwigilowanym przez służbę bezpieczeństwa PRL. W czasie stanu wojennego został internowany w Załężu. Po uwolnieniu działał w różnych strukturach konspiracyjnych, kolportował podziemną prasę, był współzałożycielem oraz członkiem wielu organizacji – m. in. ROPCiO, Klubów Służby Niepodległości, Ugrupowania „Zamek”, Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w Krakowie, Instytutu Katyńskiego. Był także inicjatorem przywrócenia tablic pamiątkowych (zniszczonych przez komunistów) związanych z osobą Józefa Piłsudskiego. Współpracował również z piszącym te słowa (w drugiej połowie lat 80.). W wolnej Polsce pracował m. in. w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie – pozostanie we wdzięcznej pamięci żołnierzy AK i ich rodzin.

Piotr był postacią zasłużoną dla Polski, a przy tym niezwykle barwną. Przykre jest to, iż zasługi zauważa się dopiero po śmierci człowieka… Z drugiej zaś strony należy się szacunek Instytutowi Pamięci Narodowej, panu Wojewodzie oraz dowództwu Wojska Polskiego za wspaniałą oprawę tej smutnej uroczystości – na którą Piotr w najwyższym stopniu zasłużył. Cześć Jego pamięci!

Piotr Hlebowicz