W audycji także o Polce, która zginęła na jednym z nowojorskich skrzyżowań oraz o przemianach dotykających Kościół katolicki.
Ewa Jeneralczuk o trwającej ewakuacji Amerykanów ze Strefy Gazy (gubernator Florydy Ron deSantis poinformował, że na terytorium jego stanu dotarło już 700 tys. osób) i planowanych sankcjach przeciwko Iranowi.
Artur Żak o skutecznej obronie wojska ukraińskiego przed Rosjanami pod Awdijiwką oraz o omijaniu sankcji przez rosyjskich producentów rakiet Kindżał i Iskander.
Monika Adamski o tragicznej śmierci Polki na jednym z ruchliwych nowojorskich skrzyż0wań.
Adrian Grałek o rozmowach prezydenta Andrzeja Dudy z przedstawicielami ugrupowań, które będą miały swoją reprezentację w Sejmie nowej kadencji. Prezydent zwołał pierwsze jego posiedzenie na 13 listopada.
Alex Sławiński o problemach brytyjskiej służby zdrowia i podwyżce płacy minimalnej dla niektórych pracowników
Ojciec Paweł Kosiński o raporcie nt. zmian demograficznych w Kościele katolickim na całym świecie.
Zbyszek Dąbrowski o wyborach prezydenckich w Argentynie i prawyborach opozycyjnego kandydata na prezydenta Wenezueli.
Iza Lech o nielegalnej imigracji Hindusów do USA przez Kanadę.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
Prezydentowi Francji odebrano gronostaje, koronę i berło, ale pozostawiono liczne pałace i służbę. Sam tylko Pałac Elizejski zatrudnia 1200 osób, żaden monarcha dziedziczny nie był obsługiwany lepiej.
Piotr Witt
Król w Wersalu
King of France, „Evening standard” – o Karolu III
Zręcznym wybiegiem dyplomatycznym Quai d’Orsay była kolacja w Wersalu. Się je, się nie mówi. Król brytyjski z prezydentem francuskim, królowa z prezydentową, jak równy z równym w republice demokratycznej. Poza tym przyjęto protokół rojalistyczny: pałac byłej monarchii, bankiet królewski; łącznie z czerwonym dywanem wynalezionym przez Ludwika XIV dla uprzywilejowanych.
Po bruku wersalskim nie da się chodzić na wysokich obcasach. Prezydent chwilami łapał króla za ramię, czego protokół dyplomatyczny nie pochwala. Zwróciła na to uwagę rojalistyczna prasa angielska. Żaden podobny nietakt nie zdarzyłby się zapewne w początkach PRL-u. Nad formami dobrego wychowania czuwał szef protokołu – książę Krzysztof Radziwiłł, którego marionetka w szopce politycznej śpiewała: „Bo ja jeden tylko wiem, czy ambasador brytyjski, sir Archibald Kerr, ma do Gomułki zwracać się ser (sir)”.
Zauważyli Państwo zapewne, jak bardzo w naszych czasach ustroje polityczne tak różne, jak monarchia i republika, upodobniły się do siebie. Francja odcięła się od monarchii gilotyną raz na zawsze, po czym w XIX wieku jeszcze trzykrotnie wskrzeszano monarchię, zanim w 1878 roku parlament definitywnie zatwierdził republikę.
Sympatie były podzielone. Po upadku cesarstwa (1871) na 675 deputowanych parlament liczył około 400 monarchistów i 250 republikanów. Siedem lat później opcja republikańska zwyciężyła jednym głosem hrabiego d’Haussonville, który podobno głosował przeciwko monarchii na złość innemu hrabiemu.
Odtąd każdy urzędujący prezydent stara się dorównać wspaniałością dawnemu dworowi. Oszczędzać mógł nawykły do przepychu Ludwik XIV, który na wojnę sukcesyjną hiszpańską kazał przetopić swoje srebra, łącznie ze srebrnymi meblami z Wersalu, mając poczucie odpowiedzialności przed Bogiem, ludem i dziedzicami własnej dynastii. Ale prezydent obierany wie, że te pięć lat – dawniej siedem – to moment niepowtarzalny, który należy dobrze wykorzystać, zwłaszcza iż republika laicka nie uznaje poza życiem doczesnym żadnego innego. W Wersalu przyjęcie dla 170 osób; twarze znane z telewizji i okładek czasopism ilustrowanych – piękne kobiety i sławni mężczyźni, błękitny homar, drób z Bresse, Chateau Mouton-Rothschild 2004.
Za złoconymi drzwiami Galerii Lustrzanej zostały sprawy, którymi żyją obydwa narody: Unia Europejska, inflacja, drożyzna, Afryka. Każda aluzja do nich trąciłaby w tych warunkach nietaktem. Nawet o imigracji trudno rozmawiać z królem, którego premier, Rishi Sunak, jest Hindusem, a jego córka ma na imię Krishna. Rozmowy na szczycie były zatem ograniczone tematycznie, a zresztą nie mówi się z pełnymi ustami.
Po przedłużonej kanikule ubiegłego lata, kiedy w Lyonie utrzymywała się temperatura bliska 40°C, a w Paryżu zanotowano 37,3°C, rozmowa o pogodzie narzucała się sama przez się: wspólny front walki przeciwko działalności ludzkiej odpowiedzialnej za ocieplenie klimatu. Fatalna gafa! W czasie, gdy król, znany z troski ekologicznej, rozmawiał w Paryżu, jego premier odwołał wszystkie zakazy dotyczące produkcji CO2. Samochody spalinowe, kotły gazowe centralnego ogrzewania, elektrownie ogrzewane gazem – wszystko po staremu. Zakazy przesunięte w odległą przyszłość. Nowe tylko setki licencji na eksploatację ropy i gazu na Morzu Północnym. Kto wie, czy nie otworzy kopalń?!
Prezydentowi odebrano gronostaje, koronę i berło, ale pozostawiono liczne pałace i służbę – jest gdzie się rozwinąć. Sam tylko Pałac Elizejski zatrudnia 1200 osób personelu, żaden monarcha dziedziczny nie był obsługiwany lepiej. A przecież są także inne rezydencje: Latarnia w Parku Wersalskim, Fort Bregancon na Lazurowym Wybrzeżu i inne, „gdzie po posadzkach lśniących snuje się rój służących”. Prezydent Mitterrand nazywany był stale przez prasę monarchą; prezydent Macron obrał lepiej się kojarzący przydomek Jupitera.
Anglicy postąpili roztropniej: zachowali tron, pozostawili królowi apanaże i listę cywilną, nie skąpią na reprezentację, pod warunkiem, że nie będzie się wtrącał do rządów. Panujący monarcha jest twarzą narodu angielskiego, ale twarzą niemą. Wolno mu się uśmiechać i pozwala się machać ręką. Czasami niema twarz ożywia się i otwiera usta, aby odczytać mowę napisaną przez innych.
Premier Baldwin po usunięciu z tronu Edwarda VIII za małżeństwo z amerykańską rozwódką kazał mu odczytać przez radio mowę abdykacyjną napisaną pod dyktando. Resztę życia diuk Windsoru spędził jako ozdoba paryskiego café society. Słowem: jest król, ale rządzą inni. Pod tym względem także republika upodobniła się do monarchii.
Demokracja reprezentacyjna to rządy większości, ale w odróżnieniu od demokracji bezpośredniej w jej imieniu rządzą wybrani; suwerenem jest większość, ale panuje prezydent. Większość zresztą jest kapryśna, podlega częstym zmianom humoru; zdarza się, że po wyborze parlamentu większość obraca się w innym kierunku i wybiera prezydenta skłóconego ze Zgromadzeniem Narodowym.
Nastanie Unii Europejskiej skomplikowało sprawy jeszcze bardziej, gdyż rządy Unii nie zawsze zgadzają się w życzeniem większości wyborców narodowych, unijnych, pół-narodowych – ani tych reprezentowanych w parlamencie, ani tych popierających prezydenta.
W każdym razie, monarchia czy republika, na czele państwa stoi z konieczności jeden i tylko jeden człowiek. We Francji Konstytucja 1958 r. oddała de Gaulle’owi władzę absolutną, którą generał sprawował z godnością i w interesie narodu. Ale i jemu czasem pisywali przemówienia zawodowy literat Malraux albo minister informacji Alain Peyrefitte. Zdarzało się to sporadycznie, w momentach nawału zajęć, chodziło o sprawy drugorzędne i pod ścisłą kontrolą generała.
Później praktyka spowszedniała. Prezydent Mitterrand miał licznych negrów, niektórzy szczególnie zręczni dobili się u jego boku wielkich zaszczytów, jak np. Eric Orsenna – negr główny, obdarzony najpierw Nagrodą Goncourtów, a następnie przyjęty w poczet czterdziestu nieśmiertelnych Akademii Francuskiej, z której nie wyrzucają, chyba że na cmentarz. Byli to wszystko zawodowi literaci, nieźle zorientowani w polityce – pióra wynajęte dla ich dobrego stylu.
W odróżnieniu od obezwładnionego monarchy brytyjskiego, władza absolutna prezydenta pozostała we Francji nieuszczuplona – decyzje polityczne w republice należały do niego.
Jeżeli wierzyć prezydentowi Eisenhowerowi, a ja mu wierzę, Ameryką z kolei rządzili potężni i bogaci właściciele konglomeratu finansowo-zbrojeniowego, wśród których wówczas przeważali nafciarze. Prezydent był ich głosem i przedstawicielem. Praktyczni Amerykanie pragnęli, aby przed sądem opinii publicznej bronił ich interesów w telewizji profesjonalista. A któż uczyni to lepiej, jak nie złotousty adwokat?
Próba z Nixonem nie wypadła zadowalająco. Adwokat okazał się zanadto ambitny i zbyt zasmakował we władzy osobistej. Ponieważ chodzi tylko o przekonujące czytanie, czy też wypowiadanie z pamięci cudzych tekstów, rozejrzeli się za aktorem.
Ronald Reagan spełnił wszelkie oczekiwania zleceniodawców. Aktor czytał, jakby mówił, pamięć miał niezawodną, a ponadto w poprzednim życiu komedianta w licznych westernach wcielał bohaterski model Amerykanina pierwszej, pionierskiej epoki Dzikiego Zachodu. Francuski rysownik przedstawił jego reakcję na wieść o ataku rakiet sowieckich. Prezydent podszedł do okna Pokoju Owalnego, złożył ręce w trąbkę i huknął: – Ustawcie wozy w półkole, kobiety i dzieci do środka!
Za przykładem najwyższego urzędu, potężny stan Kalifornii wybrał na swego gubernatora również aktora z Hollywoodu. Arnold Schwarzenegger był równie jak prezydent wysoki, a nawet lepiej od niego umięśniony.
Wołodymyr Zełenski nie dorównuje im obydwu ani wzrostem, ani sławą międzynarodową, tak jak Ukraina nie dorównuje Stanom Zjednoczonym. Ale aktor, który w mgnieniu oka zamienił strój klowna na bieliznę wojskową, odznacza się m.in. dobrą znajomością języka angielskiego – zaletą cenną u prezydenta Ukrainy, gdzie Amerykanie posiadają 17 mln hektarów czarnoziemu.
Najbardziej do monarchii republika francuska upodobniła się za prezydencji Emmanuela Macrona. W Anglii przemówienia pisali monarsze ludzie rzeczywiście rządzący królestwem – rząd i jego ministrowie. Mowę tronową prezydenta Macrona napisał Karim Tadjeddine, prezes amerykańskiego gabinetu konsultingowego McKinsey, czy raczej jego filii francuskiej. Opinii publicznej bardzo to się nie spodobało.
Jak wykazał raport Senatu, Amerykanie (800 pracowników we Francji) nie tylko pisali przemówienia, ale również decydowali za prezydenta w kwestiach dla państwa strategicznych. Np. za covid McKinsey wziął 90 mln euro. Prezydent gwałtownie zaprzeczył wnioskom Senatu, niemniej obiecał rozluźnić związki z McKinseyem z 230 mln euro rocznie (mówią o miliardzie) na 200 mln. Jak się wydaje, jego zaprzeczenia ani obietnice nie wszystkich przekonały.
Kiedy pod wpływem alarmujących raportów o stanie gospodarki i poziomie bezpieczeństwa państwa prezydent Macron obiecał przedstawić po wakacjach plan prosty i jasny ratunku dla zagrożonej republiki, tygodnik „Canard Enchaine” narysował parę prezydencką w nadmorskiej rezydencji – Forcie Bregancon. Brigitte, wychylając się z basenu: – Na czym właściwie ma polegać twój plan? Emmanuel, pijąc oranżadę przez słomkę: – Sam jeszcze nie wiem.
Co do mnie, to słyszałem, jak w autobusie linii 80 jakiś pasażer stwierdził: – Jeszcze McKinsey tego planu nie zredagował.
Artykuł pt. „Król w Wersalu” Piotra Witta, stałego felietonisty „Kuriera WNET”, obserwującego i komentującego bieżące wydarzenia z Paryża, można przeczytać w całości we październikowym „Kurierze WNET” nr 112/2023, s. 4–5.
Piotr Witt komentuje rzeczywistość w każdy czwartek w Poranku WNET na wnet.fm.
Październikowy numer „Kuriera WNET” można nabyć kioskach sieci RUCH, Garmond Press i Kolporter oraz w Empikach w cenie 9 zł.
Wydanie elektroniczne jest dostępne w cenie 7,9 zł pod adresami: egazety.pl, nexto.pl lub e-kiosk.pl. Prenumerata 12-miesięczna wersji elektronicznej: 87,8 zł.
Czytelnicy gazety za granicą mogą zapłacić za nią PayPalem lub kartą kredytową na serwisie gumroad.com.
W audycji także m.in. o awansie Kanady na drugie miejsce w rankingu najlepszych miejsc do życia.
Łukasz Jankowski o niespodziewanej obniżce stóp procentowych w Polsce.
Ewa Jeneralczuk o zaprezentowanym przez gubernatora Florydy Rona deSantisa programie pomocy dla poszkodowanych przez huragan Idalia.
Dmytro Antoniuk omawia ukraińskie echa wypowiedzi papieża Franciszka o „dziedzictwie Piotra I i Katarzyny II”. Życzliwość wobec papieża w ukraińskim społeczeństwie maleje.
Iza Smolarek i Alex Sławiński o problemach w brytyjskim szkolnictwie. Część placówek edukacyjnych wymaga gruntownych remontów, w związku z czym uczniowie muszą przejść na zdalny tryb nauki.
Iza Lech o awansie Kanady na drugie miejsce w rankingu państw najbardziej przyjaznym mieszkańcom.
Ojciec Paweł Kosiński o programie dofinansowań do podróży dla osób chcących poddać się operacji zmiany płci, a mieszkających w stanie, który takiej procedury zakazuje.
Liliana Wiadrowska m.in. o kontrowersjach wokół obecności rosyjskich dyplomatów w Bośni i Hercegowinie. W placówkach na terenie tego kraju umieszczono osoby wydalone z państw Unii Europejskiej oraz stanach alarmowych na rzekach w pobliżu bułgarskiego wybrzeża.
Monika Adamski o zmianie systemu przechowywania śmieci w Nowym Jorku.
W audycji także m.in. o przemianach politycznych na Bliskim Wschodzie, zmaganiach Wielkiej Brytanii z nielegalną imigracją i życiu religijnym Amerykanów.
Iza Lech o kanadyjskim systemie ochrony zdrowia i kryzysie mieszkaniowym w tym kraju.
Kazimierz Gajowy o możliwych wariantach przyszłości Bliskiego Wschodu ze szczególnym uwzględnieniem pozycji Rosji w regionie.
Ewa Jeneralczuk o sformułowanej przez Rona deSantisa krytyce sposobu kierowania Partią Republikańską pod przywództwem Donalda Trumpa.
Iza Smolarek narastającym problemie Wielkiej Brytanii z nielegalną imigracją.
Sławomir Budzik o wygłoszonym w Chicago wystąpieniu prezydenta Joe Bidena dotyczącym sytuacji ekonomicznej USA. Biden wskazał w nim sukcesy polityki swojej administracji w tym obszarze.
Dmytro Antoniuk o kontrowersyjnej rzeźbie we Lwowie.
Ojciec Paweł Kosiński o spadku uczestnictwa Amerykanów w Mszach świętych i nabożeństwach.
Monika Adamski o aktualnych wydarzeniach z życia chicagowskiej Polonii.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
W audycji także m.in. o planach zamknięcia dwóch znanych brytyjskich gazet i zaostrzającej się rywalizacji Donalda Trumpa i Rona deSantisa.
Iza Lech m.in. o zmaganiach Kanady z rozległymi pożarami lasów.
Dmytro Antoniuk o kolejnych rosyjskich ostrzałach Chersonia, w którym trwa ewakuacja ludności po tym, jak miasto zostało zalane wodą
Sławomir Budzik o poważnych zakłóceniach ruchu lotniczego w USA. PRzyczyną jest czerwony pył znad trawionej pożarami Kanady.
Iza Smolarek i Alex Sławiński o planowanym zamknięciu gazet „The Spectator” i „Daily Mail” oraz wizycie premiera Rishiego Sunaka w USA.
O. Paweł Kosiński o protestach przed siedzibą kalifornijskiej legislatury stanowej w związku z uhonorowaniem znanego działacza antykatolickiego i LGBT.
Monika Adamski o trwających problemach z migracją w Nowym Jorku.
Ewa Jeneralczuk o potyczkach między Ronem deSantisem a Donaldem Trumpem.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
W audycji także m.in. o rozwijającej się kampanii prezydenckiej w USA oraz o wizycie libańskiego patriarchy Batrosa we Francji.
Ewa Jeneralczuk o rozwijającej się kampanii wyborczej ubiegającego się o nominację prezydencką gubernatora Florydy Rona deSantisa oraz atakach wymierzonych w polityka ze strony byłego prezydenta Donalda Trumpa oraz o prognozowanych dla Florydy huraganach.
Kazimierz Gajowy o oskarżeniach w stronę Hezbollahu o zabicie irlandzkiego żołnierza sił pokojowych ONZ stacjonujących w Libanie oraz o wizycie patriarchy Batrosa w Paryżu.
O.Paweł Kosiński o prześladowaniach środowisk pro-life w USA.
Iza Smolarek i Alex Sławiński o oskarżeniach wobec jednego z deputowanych Partii Pracy, podejrzanego o przemoc seksualną.
Iza Lech o zbliżającej się do Kanady recesji ekonomicznej.
Mikołaj Murkociński o lewicowej krytyce wobec prezydenta Francji Emmanuela Macrona oraz pogarszających się jego relacjach z premier Elizabeth Borne. Ponadto o kontrowersyjnych słowach szefowej rządu, która przyrównała Front Narodowy do rządu Vichy.
Sławomir Budzik o przypadkach wykorzystywania sztucznej inteligencji do tworzenia pism sądowych.
Monika Adamski o nowojorskim święcie Marynarki Wojennej.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
W audycji także m.in. o zapowiadanym potwierdzeniu przez Rona deSantisa startu w wyborach prezydenckich, ukraińskim Dniu Wyszywanki i wykładzie przeprowadzonym przez serbskiego zbrodniarza wojennego.
Ewa Jeneralczuk o walce władz Florydy z nielegalną imigracją oraz wpływami Chin, Rosji i Kuby.
Dmytro Antoniuk o ukraińskim Dniu Wyszywanki i kolejnym nocnym ostrzale Kijowa.
Iza Lech o działaniach rządu kanadyjskiego wprowadzających elementy cenzury w Internecie.
Iza Smolarek i Alex Sławiński o planach rządu brytyjskiego na rzecz ograniczenia napływu legalnych migrantów oraz przypadkach ptasiej grypy na wyspie oraz nadchodzącej wizycie prezydenta Andrzeja Dudy w Londynie.
O. Paweł Kosiński o licznych atakach na ośrodki pro-life w USA oraz nieskuteczności organów ścigania.
Liliana Wiadrowska o wykładzie na temat poświęcenia dla ojczyzny, który zdalnie przeprowadził przebywający w fińskim więzieniu serbski zbrodniarz wojenny.
Sławomir Budzik o planowanym na 29 maja oficjalnym ogłoszeniu przez gubernatora Florydy Rona deSantisa startu w wyborach prezydenckich oraz przypadającym w tym tygodniu Memorial Weekend. Ponadto o całkowitym zakazie używania aplikacji TikTok wprowadzonym przez stan Montana.
Monika Adamski o protestach nowojorskich rodziców przeciwko decyzji władz miasta o przeznaczeniu szkolnych sal gimnastycznych dla uchodźców.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
W audycji także m.in. o wysokiej inflacji w Kanadzie i obchodach święta 3 maja.
Kazimierz Gajowy o sygnałach z Waszyngtonu, wzywających libańską klasę polityczną do wyboru prezydenta. Ponadto o imigracji z Libanu, która odbywa się na dużą skalę.
Ewa Jeneralczuk o zaostrzeniu kary za napaść seksualną na dziecko w kodeksie karnym Florydy. Taki czyn będzie zagrożony karą dożywocia. Gubernator deSantis zatwierdził ponadto karę 25 lat więzienia za sprzedaż fentanylu nieletnim
Iza Smolarek i Alex Sławiński o zbliżającej się koronacji króla Karola III i rezygnacji szefa BBC. Ponadto o wyborach samorządowych w Zjednoczonym Królestwie i możliwym przyspieszeniu referendum ws. odłączenia od Korony brytyjskiej.
Ojciec Paweł Kosiński o zatrważających danych na temat młodych Amerykanów i ich kontaktu z pornografią.
Iza Lech o historycznie wysokiej inflacji w Kanadzie i zbyt miękkim prawie w tym kraju.
Arkadiusz Stachnik o paradzie trzeciomajowej w Chicago.
Monika Adamski o zbliżającym się głosowaniu ws. zatwierdzenia budżetu stanu Nowy Jork. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych zapisów jest danie sędziom swobody w wymierzaniu kar finansowych za najpoważniejsze wykroczenia. Swój sprzeciw wyrażają progresywni politycy.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
W audycji także m.in. o procedurze wyboru nowego burmistrza Chicago i działaniach rządu brytyjskiego przeciwko nielegalnej imigracji.
Monika Adamski o wyróżnieniach dla nowojorskich policjantów polskiego pochodzenia.
Kazimierz Gajowy o sytuacji syryjskich uchodźców w Libanie i politycznych reperkusjach tego problemu.
Ewa Jeneralczuk o podróży gubernatora Florydy Rona deSantisa do Japonii i Korei Południowej oraz brutalnym morderstwie kierowcy Uber Eats w Tampa Bay.
Jaśmina Nowak omawia przebieg rozmowy Xi Jinpinga i Wołodymyra Zełenskiego. Prezydent ChRL przekazał prezydentowi Ukrainy założenia swojego planu pokokowego
Arkadiusz Stachnik o procedurze wyboru nowego komendanta policji w Chicago. Do 14 lipca specjalna komisja ma przekazać burmistrzowi Johnsonowi trzech kandydatów.
Iza Smolarek i Alex Sławiński o Polish Heritage Day oraz o mniejszym niż zakładano zadłużeniu rządu brytyjskiego i walce z nielegalną migracją.
Ojciec Paweł Kosiński o dyskusji władz szkół katolickich w Kanadzie na temat włączenia się w obchody dnia dumy gejowskiej.
Sławomir Budzik o bokserskim mistrzu świata Łukaszu Różańskim oraz o pożegnaniu zmarłego niedawno dziennikarza Radio DEON Chicago Sławomira Sobczaka.
Iza Lech o problemach wynikających z przestępstw dokonywanych przez osoby transpłciowe w Kanadzie.
Wysłuchaj całego magazynu „Ponad Oceanami” już teraz!
