Goście „Poranka Wnet”:
Dmytro Antoniuk – korespondent Radia Wnet na Ukrainie;
Olga Siemaszko – szefowa redakcji wschodniej Radia Wnet;
Jaroslav Kurfürst – pełnomocnik ministra spraw zagranicznych Czech ds. Partnerstwa Wschodniego;
Czesław Okińczyc – założyciel Radia znad Wilii;
Laurynas Kasčiūnas – poseł na Sejm Republiki Litewskiej;
Zoltan Justin – Narodowe Muzeum Banatu
Prowadzący: Krzysztof Skowroński
Realizator: Mateusz Jeżewski
Dmytro Antoniuk opowiada o transporcie pomocy humanitarnej do Czarnobyla. Po drodze nasz korespondent zatrzymał się w Borodziance, zniszczonej przez wroga. Antoniuk wyjaśnia jak wygląda sytuacja na froncie. Trwają walki w regionie Donbasu. Problemem jest przewaga rosyjska w sprzęcie.
Dmytro #Antoniuk w #PoranekWnet: Są nawet kolejki chętnych, by walczyć. Nie mamy jednak tyle broni #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Olga Siemaszko mówi o przygotowaniach Białorusi do obrony przed rzekomym zagrożeniem ze strony Polski, Litwy i Ukrainy. Sądzi, że Ukraina powinna ostrzec Mińsk, że jeśli będzie wysyłał białoruski sprzęt wojskowy na Ukrainę, to będzie on niszczony.
Dmytro Antoniuk o proponowanej przez Kijów wymianie jeńców. Rosjanie chcą osądzić żołnierzy pułku Azow. Rosjanie przerzucają ciężki sprzęt z Krym do obwodu chersońskiego.
Nagrany wywiad z pełnomocnikiem ministra spraw zagranicznych Czech ds. Partnerstwa Wschodniego Jaroslavem Kurfürstem. Był on pracownikiem czeskiej ambasady, gdy Władimir Putin zaczynał swoją prezydenturę.
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Pracowałem w czeskiej ambasadzie wtedy, gdy Władimir Putin doszedł do władzy na Kremlu. W tamtej chwili był niezbyt znany dyplomatom. #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Były nadzieje pomieszane z obawami od pierwszego dnia. Ale jest też efekt znany dobrze z historii. Wielu rosyjskich carów zaczynało rządy jako liberałowie, z wielkimi obietnicami reform i europeizacji Rosji. A kończyli rządy jako zasadniczo autokraci
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Nasz gość mówił na temat Partnerstwa Wschodniego.
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Musimy rozumieć, co oznacza Partnerstwo Wschodnie. To nie jest organizacja. To polityka Unii Europejskiej wobec sześciu sąsiadujących państw na wschodzie #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Kurfürst mówił o możliwości przyjęcia Ukrainy do Unii Europejskiej. Odniósł się do stwierdzenia francuskiego ministra ds. europejskich, który powiedział, że Ukrainę czeka jeszcze 15-20 lat, zanim zostanie członkiem UE.
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Osobiście głęboko wierzę, że powinniśmy przyznać Ukrainie status kandydata, pełny status kandydata, pełną perspektywę członkostwa w Unii Europejskiej bardzo szybko #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: powinniśmy szybko przejść z Ukrainą do procesu akcesji, otworzyć ten rozdział i debatę. Ale tutaj jest bardzo ważne, żeby proces akcesji przebiegał odpowiednio. Żeby Ukraina spełniła wszystkie kryteria, wszystkie standardy. #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Nasz rozmówca przyznał, że proces ten nie będzie krótki. Spodziewa się, że lata, które dzielą Ukrainę od członkostwa w UE to dwucyfrowa liczb, która, jak ma nadzieję, będzie zaczynać się od jedynki.
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Musimy także zrozumieć, ze gdy Polska, Czechy, Węgry, inne państwa Europy Środkowej wstępowały do Unii Europejskiej w 2004 roku, była to inna Unia Europejska. Teraz mamy Unię, która jest nawet dużo bardziej zintegrowana. #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Minister mówił także o stosunkach rosyjsko-chińskich.
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Strategiczny wybór Chin ma dwie opcje. Albo optują za rynkiem, a rynek leży na zachodzie. W Europie, w Unii Europejskiej i w USA. Albo wybierają surowce. A to jest zasadniczo partnerstwo z Rosją. #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Zdradził swoje przewidywania odnośnie końca wojny. Jest nastawiony optymistycznie.
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Wierzę, że ukraiński heroizm i siła są tak silne, że zaskoczyły świat i są tak silne, że pobiją rosyjskich agresorów i wypchną okupantów z kraju, przynajmniej z większości kraju. #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Wobec blokady ukraińskich portów mówi się o możliwości wystąpienia głodu w krajach globalnego Południa. Jak mówił Kurfürst,
.@JKurfuerst w #PoranekWnet: Oczywiście powinniśmy zrobić wszystko, co możliwe, żeby pomóc Ukrainie wydostać jej ziarno, jej zbiory na światowe rynki. #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Laurynas Kasčiūnas mówi o reakcji Sojuszu Północnoatlantyckiego na rosyjską agresję na Ukrainę. Podkreśla, że trzeba zwiększyć obecność wojsk Sojuszu na flance wschodniej. Litewskie cele i plany będą przedstawione na najbliższym szczycie NATO w Madrycie.
.@LKasciunas w #PoranekWnet: Widzimy szczególną rolę Polski jako lidera naszego regionu #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
. @LKasciunas w #PoranekWnet: Mamy czas na przygotowanie nowej architektury bezpieczeństwa i obrony #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
.@LKasciunas w #PoranekWnet: Co ciekawe, Niemcy skłaniają się do naszej wizji. Kraje na zachód od Niemiec mówią: poczekajmy, zobaczmy #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
.@LKasciunas w #PoranekWnet: Musimy zrobić wszystko, aby Ukrainie dostarczać broń umożliwiającą jej nie tylko obronę, ale także kontrofensywę #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
.@LKasciunas w #PoranekWnet: Litwa przekazała Ukrainie broń o wartości 115 mln euro #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Poseł na Sejm Republiki Litewskiej odnosi się do Białorusi. Zauważa, że dla Mińska ważniejsze było inwestowanie w policję tłumiącą opór społeczny niż w wojsko. Demonstracje białoruskiego wojska w pobliżu litewskich granic Wilno traktuje jako prężenie muskułów.
.@LKasciunas w #PoranekWnet: Dysponujemy wszelką informacją na temat tego, co Rosja posiada w obwodzie kaliningradzkim #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Czesław Okińczyc krytykuje Henry’ego Kissingera za jego słowa na temat Ukrainy. Podkreśla, że Rosja powinna być tak upokorzona, żeby nie mogła powtórzyć swojej agresji na Ukrainę. Cieszy się z pomocy jakiej udzielają Ukrainie państwa naszego regionu, Skandynawia oraz Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo.
Czesław Okińczyc w #PoranekWnet : Trwa wojna. Prezydenci Orbán i Erdoğan muszą sobie zdawać sprawę, że nie ma teraz miejsca na spekulację. […] Albo jest się za światem demokratycznym albo za faszyzmem #RadioWnet
— RadioWnet (@RadioWNET) May 27, 2022
Jan Olendzki prezentuje rozmowę, którą przeprowadził z historykiem Narodowego Muzeum Banatu Zoltanem Justinem. Justin przedstawił genezę węgierskiej nazwy Temeszwaru i wyjaśnił jak miasto rozwijało się za Andegawenów. Timișoara trafiła w XVI w. w ręce Turków. Wzmocnili oni fortyfikacje miasta i założyli w nim szkoły koraniczne. W murach miasta mieszkali muzułmanie i żydzi, a chrześcijanie poza nimi. W XVIII w. miasto zdobyli Habsburgowie, którzy zburzyli turecką twierdzę i rozpoczęli przebudowę miasta w stylu austriackim. Po I wojnie światowej Timișoara znalazła się w granicach państwa rumuńskiego. W XX w. Timișoarę opuścili miejscowi Niemcy, a na ich miejsce sprowadzili się Rumuni.
Rozmówca Jana Olendzkiego mówił także o budowie Vii Capratii.