John Maynard Keynes / szósta audycja z cyklu pt. „Czy fortuna kołem się toczy?”

Keynes był orędownikiem interwencji rządowych w celu ograniczenia bezrobocia i recesji. Twierdził, że roboty publiczne, wzrost wydatków rządowych oraz deficyt budżetowy zmniejszają bezrobocie.

John Maynard Keynes urodził się 5 czerwca 1883 roku w Anglii. Był filozofem i ekonomistą, który przez lata pracował dla Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, i jest znany jako ojciec ekonomii keynesowskiej. Jest szczególnie uznany za swoje teorie, które dotyczyły m.in. powodów długoterminowego bezrobocia. W książce pt. „Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza” Keynes stał się zdeklarowanym orędownikiem pełnego zatrudnienia i interwencji rządowych jako sposobu powstrzymania recesji i zwiększenia tempa wzrostu gospodarczego. Kwestionował w niej zasady dotychczas obowiązującej klasycznej teorii ekonomii. Jego teorie zawarte w książce były odpowiedzią na kryzys w jakim pogrążyła się światowa gospodarka w latach 30. XX wieku (zapoczątkowany w 1929 roku w USA).

Keynes został ekonomistą w dużej mierze dzięki swojemu ojcu, Jamesie Millu, który też był ekonomistą. Mill opublikował w 1859 swoją najważniejszą pracę pt. „O wolności”. Napisał również powszechnie używany podręcznik pt. „Zasady ekonomii politycznej”, książkę, która została oparta na koncepcjach Adama Smitha i Davida Ricardo.

Ojciec Keynesa był rzecznikiem leseferyzmu i również sam Keynes, podczas gdy przebywał w Cambridge, był tradycyjnym zwolennikiem zasad wolnego rynku. Jednak później Keynes stał się orędownikiem interwencji rządowych w celu ograniczenia bezrobocia i wynikającej z niego recesji. Twierdził, że roboty publiczne, wzrost wydatków rządowych oraz wzrost deficytu budżetowego zmniejszają wysoki poziom bezrobocia.

W latach drugiej wojny światowej ekonomista pełnił służbę w brytyjskim ministerstwie skarbu, prowadził rokowania z USA w sprawie pożyczek wojennych i w 1944 roku brał udział w konferencji w Bretton Woods. Mimo choroby i zmęczenia (w 1937 roku przeżył atak serca) Keynes wyraźnie zdominował konferencję swoją osobowością.

Proponował, aby stworzyć międzynarodową instytucję finansową – Bank Międzynarodowego i Światowego Funduszu Walutowego, oraz wprowadzić jedną uniwersalną walutę „Bankor”, która miała stać się środkiem finansowym dla odbudowy zniszczeń po II wojnie światowej. Nie stało się tak, ponieważ najważniejsze decyzje podejmowane były wówczas przez Amerykanów, z sekretarzem stanu Harrym Dexterem na czele, którzy chcieli, aby to właśnie dolar stał się walutą międzynarodową.

Po konferencji na Keynes’a posypały się zaszczyty. Ekonomista został członkiem Izby Lordów, był lordem Keynes, baronem Tilton, majątku, który kupił w dojrzałym wieku. Otrzymał honorowy tytułu od Uniwersytetu Edynburgu, Sorbony i Cambridge. W mowie wygłoszonej w Izbie Lordów w 1944 roku tak podsumował cel swojego życia: „Wszystkie moje siły poświęciłem usunięciu przekleństwa bezrobocia”.

W marcu 1946 roku, podczas negocjacji spłaty brytyjskiego długu Stanom Zjednoczonym, przeszedł kolejny zawał. Kilka tygodni później, w niedzielę wielkanocną 21 kwietnia, nastąpił kolejny atak. Zmarł w swoim domu w wieku 62 lat.


Projekt „Pieniądz – historia i teraźniejszość. Zarządzanie finansami – zagrożenia i szanse” – jest realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej.

 

Komentarze